Een digitale identiteit die bepaalt of je boodschappen kunt doen. Een bankrekening die met één klik wordt bevroren. Een reisverbod omdat je persoonlijke ‘koolstofbudget’ is opgebruikt. Het klinkt als sciencefiction, maar volgens de nieuwe documentaire The Agenda: Their Vision, Your Future is dit geen verre nachtmerrie – het is een blauwdruk die al jaren wordt uitgerold.
De film, geregisseerd door de Britse journalist Mark Sharman en in Nederland geïntroduceerd door Flavio Pasquino (LighthouseTV), onthult hoe een netwerk van banken, techbedrijven en internationale organisaties gestaag werkt aan een systeem waarin vrijheid en democratie plaatsmaken voor digitale controle. Het decor: van Davos tot New York, van Brussel tot Silicon Valley. De inzet: de macht over geld, voedsel, energie en uiteindelijk de mens zelf.
Van fictie naar werkelijkheid
Toen Aldous Huxley in 1931 Brave New World schreef, beschreef hij een dystopie waarin mensen onderworpen waren aan technologie en sociale organisatie. “De voorspellingen komen veel sneller uit dan ik dacht,” schreef hij jaren later. Zijn woorden vormen de opening van The Agenda, en zetten de toon.
“De gereedschappen om totale controle uit te voeren zijn er nu,” klinkt het in de documentaire. Kunstmatige intelligentie, gezichtsherkenning, biometrische sensoren en digitale valuta worden niet gepresenteerd als complottheorieën, maar als bestaande technologieën die al in ons dagelijks leven zijn doorgedrongen.
Waar Huxley nog waarschuwde voor een fictieve wereldstaat, schetst Sharman een hedendaagse realiteit waarin surveillance de norm dreigt te worden – verpakt in de taal van veiligheid, duurzaamheid en gezondheid.
Macht via wetenschap: de oude droom van technocraten
De kern van het verhaal is technocratie, een idee dat in de jaren dertig ontstond aan Columbia University. Ingenieurs en wetenschappers wilden de samenleving runnen niet via democratisch gekozen politici, maar via berekeningen, metingen en energiequota.
De beweging verdween, maar het principe bleef. “Technocratie is de wetenschap van sociale engineering,” luidde destijds de definitie. Vandaag de dag duikt het concept opnieuw op in beleidsplannen van mondiale instellingen. Het World Economic Forum (WEF) en de Verenigde Naties (VN) presenteren hun Agenda 2030 en de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen als hoopvolle visies. Maar critici in de documentaire waarschuwen: achter de kleurrijke symboliek gaat een systeem schuil waarin land, water, voedsel en zelfs genetisch materiaal worden geïnventariseerd en gemonetariseerd.
Drie pijlers van controle: geld, voedsel en energie
Volgens The Agenda draait het om drie domeinen:
Geld – Centrale bank digitale valuta (CBDC’s) lijken de toekomst van financiën. Maar deze digitale munten, uitgegeven door centrale banken, geven ongekende macht. “Geld wordt programmeerbaar,” zegt voormalig investeringsbankier Catherine Austin Fitts. “Of je iets kunt kopen, hangt af van je gedrag. Een spaarrekening wordt een systeem van belonen en straffen.”
Voedsel – Van Nederlandse boeren tot Amerikaanse ranchers: landbouw staat onder druk. Beleid dat de uitstoot moet reduceren, dwingt velen te stoppen. Tegelijkertijd investeren multinationals in insecten, kweekvlees en industriële alternatieven. Bill Gates is inmiddels de grootste private landbouwgrondbezitter in de VS.
Energie – Slimme meters, emissiehandel en energierantsoenering worden verkocht als noodzakelijke stappen richting klimaatdoelen. In werkelijkheid, aldus de film, creëren ze afhankelijkheid en controle. “Beperk toegang tot brandstof en elektriciteit, en je beheerst hele samenlevingen,” klinkt het.
Het digitale panopticum
De documentaire toont hoe technologie ons leven binnendringt – vaak ongemerkt. Smart cities, slimme meters, slimme camera’s: ze registreren en delen data continu. “Je auto wordt gevolgd, je koelkast communiceert met je energieleverancier, je telefoon volgt je stap voor stap,” zegt Aman Jabi, een voormalig Silicon Valley-ingenieur die nu waarschuwt voor de gevaren.
In China is dit al realiteit. Leerlingen dragen uniformen met chips die hun locatie bijhouden, klaslokalen hebben camera’s die emoties analyseren. Burgers krijgen een ‘sociale score’ die bepaalt of ze mogen reizen, lenen of studeren. “Wie denkt dat dit in het Westen niet kan gebeuren, hoeft alleen maar te kijken naar de duizenden camera’s in Londen en Amsterdam,” waarschuwt Sharman.
Covid-19 als katalysator
Een belangrijk keerpunt was de coronapandemie. De documentaire stelt dat lockdowns, QR-codes en vaccinpassen dienden als proeftuin voor digitale controle. Tegelijkertijd vond een ongekende kapitaalverschuiving plaats: kleine ondernemers gingen failliet, terwijl multinationals recordwinsten boekten.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) speelt hierin volgens de film een cruciale rol. Met financiering van onder meer de Gates Foundation groeide de organisatie uit tot een mondiaal machtscentrum. Via nieuwe verdragen probeert de WHO bevoegdheden te krijgen die nationale soevereiniteit kunnen overstijgen – van het uitroepen van pandemieën tot het afdwingen van maatregelen.
Duurzaamheid of verdienmodel?
Onder de vlag van klimaat en duurzaamheid ontstaan nieuwe financiële markten. Bedrijven kopen carbon credits om hun uitstoot te compenseren. Natuur-assetbedrijven maken winst door bossen of rivieren om te zetten in verhandelbare aandelen.
“Het is niet langer bescherming van de natuur,” zegt onderzoeksjournalist Alex Newman in de film. “Het is commodificatie – de natuur wordt collateral.” Terwijl de burger minder invloed heeft dan ooit, profiteren banken en investeerders van een markt die in de triljoenen loopt.
Davos en de macht van het WEF
Een prominente rol is weggelegd voor het World Economic Forum, opgericht door Klaus Schwab. Met zijn jaarlijkse bijeenkomsten in Davos brengt het WEF politici, bankiers en CEO’s samen. Officieel promoot Schwab ‘stakeholderkapitalisme’: samenwerking tussen bedrijven, overheden en maatschappelijke organisaties.
In de praktijk, zo stelt The Agenda, betekent het dat multinationals steeds meer invloed krijgen op beleid zonder democratische legitimiteit. ESG-criteria (Environmental, Social, Governance) worden als pressiemiddel gebruikt: bedrijven die zich niet conformeren, verliezen toegang tot investeringen.
“Je moet gedragingen afdwingen,” verklaarde BlackRock-topman Larry Fink eerder. BlackRock beheert ruim 9 biljoen dollar en heeft via zijn investeringen directe invloed op duizenden bedrijven wereldwijd.
De kracht van taal en censuur
Wie kritiek levert, krijgt vaak het stempel “complotdenker.” De documentaire wijst erop dat deze term historisch is ingezet om debat te smoren. “Controle, dictaat en het elimineren van discussie – dat zijn de kenmerken van een totalitair systeem,” zegt David Hughes, een van de experts.
Digitale platforms spelen daarbij een sleutelrol. Van YouTube tot Facebook: informatie die niet strookt met het officiële narratief wordt steeds vaker verwijderd of gelabeld als misinformatie. “Uw compliance is essentieel,” klinkt het in de film. “Want zonder instemming van de burger kan geen enkel systeem bestaan.”
Een spiegel, geen sprookje
The Agenda is geen luchtige documentaire. Het is een collage van interviews, documenten en beelden die samen één verhaal vertellen: de vrijheid van burgers staat onder druk. Maar het biedt ook perspectief. Bewustwording, stelt de film, is de eerste stap naar verzet.
“We vechten voor het recht om ons eigen leven te bezitten,” zegt Catherine Austin Fitts. “En die strijd is nog niet verloren.”
Slot: De prijs van stilte
Of men het eens is met de conclusies of niet, één ding is onmiskenbaar: de thema’s die The Agenda aansnijdt raken aan de kern van onze toekomst. Wie mag beslissen over ons geld, ons voedsel, onze gezondheid en ons leven?
De documentaire laat zien dat deze vragen niet hypothetisch zijn, maar urgent en actueel. In een wereld waar technologie razendsnel vordert, wordt de keuze steeds scherper: vrijheid of gemak, democratie of technocratie.
En misschien is dat de scherpste waarschuwing van allemaal: de grootste bondgenoot van macht is niet dwang, maar stilte. ■
