De storm die vragen oproept.
Storm Benjamin trok over Nederland met regen, wind en waarschuwingen. Op het eerste gezicht leek het een gewone herfststorm, maar achter die naam schuilt een verhaal dat veel groter is dan een paar omgewaaide bomen. Het gaat over framing, militaire ambities, en een eeuwenoude wens: het weer beheersen.
Rypke Zeilmaker, in zijn bespreking bij Café Weltschmerz, stelt een prikkelende vraag: Is Storm Benjamin manmade? Niet in de zin van een door antennevelden opgewekte orkaan, maar in hoe wij stormen tegenwoordig presenteren. Want sinds 2018 krijgen stormen in Nederland namen. Benjamin is niet zomaar een meteorologisch fenomeen; hij is een merk, een boodschap.
De eeuwenoude strijd om het weer.
Het idee om het weer te gebruiken als wapen is niet nieuw. In de 13e eeuw redde een tyfoon Japan van een Mongoolse invasie. De Japanners noemden hem “Kamikaze” – goddelijke wind. Eeuwen later sloeg een storm de Spaanse Armada uiteen, waardoor Engeland gespaard bleef. Napoleon en Hitler verloren hun veldtochten door de Russische winter.
Het weer beslist oorlogen. Dat besef leidde in de 20e eeuw tot systematisch onderzoek naar weermanipulatie. Niet door toeval, maar door technologie.
Projecten die grenzen verlegden.
In Fixing the Sky (James Rodger Fleming, 2012) wordt de verwevenheid van meteorologie en militaire belangen blootgelegd. Fleming beschrijft hoe het militair-industrieel complex miljarden investeerde in experimenten om het weer te sturen.
- Project storm fury (1962-1983)
Een Amerikaans programma dat probeerde orkanen af te leiden of zelfs te verzwakken via cloud seeding. Het idee: zilverjodide in wolken brengen om regenval te beïnvloeden. Het resultaat? Nauwelijks bewijs dat het werkte, maar wel decennia van geheime tests. - Project popy (Vietnamoorlog)
Hier ging men verder. Duizenden vluchten boven Laos en Vietnam voerden cloud seeding uit om regen te veroorzaken. Doel: de Ho Chi Minh-route wegspoelen. Het werkte deels – wegen werden modderstromen – maar het gebeurde in stilte. Democratische controle? Afwezig.
Fleming benadrukt: deze projecten tonen niet alleen ambitie, maar ook hoe makkelijk zulke operaties in het geheim plaatsvinden. Zelfs binnen het leger wisten veel betrokkenen niet wat er speelde.
Geo-engineering: fix of fiasco?
De drang om het klimaat te beheersen is niet verdwenen. Integendeel. Ideeën zoals zwavel in de stratosfeer sproeien om de aarde af te koelen, ooit bedacht door Edward Teller, de ontwerper van de waterstofbom, blijven circuleren. Fleming maakt er gehakt van: wetenschappelijk onhoudbaar, riskant en gebaseerd op simplistische modellen.
Geo-engineering belooft een “thermostaat voor de aarde”, maar de risico’s zijn immens. Regionale droogtes, mislukte oogsten, geopolitieke conflicten, allemaal mogelijke gevolgen van een technologie die meer kapot kan maken dan goed.
De NAVO en klimaatneutrale oorlog
Rypke wijst op een opmerkelijk feit: de NAVO heeft een Center of Excellence for Climate Change. Daar onderzoekt men hoe je “klimaatneutraal” oorlog kunt voeren. Het klinkt absurd, een elektrische tank die een vijand uitschakelt en daarna een boom plant om CO₂ te compenseren, maar het is realiteit. Het laat zien hoe diep klimaat en militaire strategie verstrengeld zijn.
Benjamin: een naam met een agenda.
Tot 2018 kregen stormen in Nederland geen namen. Nu wel. Waarom? Volgens Rypke is het framing. Een naam maakt een storm persoonlijk, voelbaar, angstaanjagend. Voeg daar kleurcodes aan toe, geel, oranje, rood, en je hebt een instrument om gedrag te sturen.
Benjamin was geen monsterstorm. Maar door hem een naam te geven, werd hij een verhaal. Een verhaal dat past in een bredere trend: het klimaat als emotioneel geladen thema. Net als nutri-scores op voedsel of CO₂-labels op vliegtickets, is dit een subtiele vorm van beïnvloeding.
Chemtrails en HAARP: feit of fictie?
Rypke is duidelijk: complottheorieën over chemtrails en HAARP horen bij het grofvuil. Er is geen bewijs dat de burgerluchtvaart gif sproeit of dat antennevelden orkanen sturen. Maar, en dit is cruciaal, de verwevenheid van meteorologie en militaire belangen is wél een feit. Het weer is macht, en macht trekt geld en geheimhouding aan.
De positieve paradox.
Ironisch genoeg heeft de paniek over klimaatverandering geleid tot innovatie. Duitse luchtvaartlaboratoria werken aan schonere brandstoffen die contrails verminderen. Budgetten voor onderzoek zijn eindelijk beschikbaar. Angst als katalysator voor vooruitgang, een paradox die ons tijdperk typeert.
Het Friese licht en de schoonheid van onvoorspelbaarheid.
Rypke sluit af met een ode aan het Nederlandse klimaat. De wolkenluchten boven Friesland, de wisselende lichtval in herfststormen, een schoonheid die geen geo-engineering kan evenaren. In een wereld die steeds meer beheerst wil worden, is het juist deze onvoorspelbaarheid die ons herinnert aan de kracht van het echte, ongefilterde weer.
Tot slot.
Storm Benjamin was geen apocalyptische kracht, maar een spiegel. Hij liet zien hoe natuur, technologie en politiek verstrengeld raken in een spel om controle. En misschien is dat wel de grootste les: hoe harder wij proberen de lucht te fixen, hoe meer we beseffen dat echte vrijheid schuilt in het accepteren van haar grillen.
Want tussen de wolken door waait altijd een waarheid: het weer is van niemand. En dat maakt het, ondanks alle ambities, nog steeds het meest democratische krachtenspel op aarde.■
Bron: Café Weltschmerz | Boekbespreking met Rypke Zijlmaker |
