Op een zwoele nazomerdag in september gonst er in Duitsland één vraag door redacties, cafés en parlementsgangen: hoe kan het dat zeven AfD-politici in Noordrijn-Westfalen binnen slechts twee weken tijd zijn overleden? Een statistisch onwaarschijnlijk gegeven, juist in de aanloop naar cruciale verkiezingen in de grootste deelstaat van het land. Waar de één spreekt van noodlottig toeval, fluisteren anderen over verborgen machten, infiltratie en een politieke strijd die niet langer met woorden wordt gevoerd.
Een partij die Duitsland verdeelt.
Om te begrijpen waarom dit nieuws zo’n schokgolf veroorzaakt, moeten we kijken naar de Alternative für Deutschland (AfD). Wat begon als een professorenpartij met een focus op euroscepsis, groeide uit tot een brede beweging die vooral in Oost-Duitsland een volksbasis vond. In het Westen, en met name in Noordrijn-Westfalen (NRW), ligt de strijd moeilijker, maar juist dáár worden de zetels verdeeld die doorslaggevend zijn voor de Bondsdag.
“De AfD is in potentie de grootste partij van Duitsland,” zegt voormalig SP-Kamerlid Harry van Bommel in een recent debat. “Dat wordt door veel Duitsers gevreesd.” En niet zonder reden: peilingen laten zien dat de partij in sommige deelstaten rond de 40% kan halen. Als ze in NRW ook maar 15 tot 20% binnenslepen, betekent dat een stevige fractie in Berlijn.
De golf van overlijdens.
Maar nu is er dus die vreemde reeks overlijdens. Tussen 19 augustus en 2 september overleden zeven AfD’ers, allen kandidaat of actief in de lokale politiek in NRW. Het begon met vier sterfgevallen, wat al vragen opriep. Toen het er zes werden, schreef het AD dat het “statistisch vrijwel onmogelijk” was. En inmiddels staat de teller op zeven AFD-ers.
De precieze doodsoorzaken zijn niet bekendgemaakt. Officieel is er “geen aanleiding voor speculatie”, maar juist het ontbreken van informatie voedt de verbeelding. Filosofen, journalisten en partijleden spreken openlijk over infiltratie, sabotage en buitenlandse inmenging.
Noordrijn-Westfalen: de sleutel tot Berlijn.
Waarom juist daar? Het antwoord ligt in de demografie en de politieke structuur van Duitsland. NRW telt ruim 18 miljoen inwoners, meer dan Nederland, en levert daardoor de meeste Bondsdagzetels. Wie hier wint, kan landelijk een beslissende rol spelen.
Volgens filosoof Tom Zwitser is de deelstaat al jarenlang een speelveld voor geheime diensten en internationale structuren: “Ik hoor vanuit de AfD zelf dat er mollen actief zijn, met banden naar de NAVO en andere inlichtingenkringen. Hun doel: de partij van binnenuit verzwakken.”
Een artikel in de Neuer Kurier zou jaren geleden al hebben gewezen op manipulaties rond kieslijsten, waarbij AfD-kandidaten bewust buiten hun kiesdistrict werden geplaatst om verkiezingen later ongeldig te kunnen verklaren.
Toeval of strategie?
Kunnen zeven overlijdens echt louter toeval zijn? Statistisch gezien achten sommigen de kans nihil. Maar anderen waarschuwen juist voor te snelle conclusies. Zwitser: “Het is bijna te groot om nog een samenzwering te noemen. Juist dát maakt het verdacht. Je gaat bijna denken: misschien is het wel toeval, omdat het te absurd is om gepland te zijn.”
Toch klinkt er ook scepsis. Van Bommel benadrukt dat de AfD, ondanks tegenwerking, groeit: “Politiek en juridisch is geprobeerd de partij uit te schakelen. Dat is niet gelukt. Electorale steun blijkt vaak groter dan peilingen aangeven, omdat mensen hun voorkeur niet durven uitspreken.”
De angst in Duitsland.
Onder gewone Duitsers is de spanning tastbaar. Sommigen zien de AfD als laatste redmiddel tegen wat zij ervaren als een falend establishment van SPD en CDU. Anderen vrezen juist dat een overwinning van de partij het land richting isolement en chaos zal duwen.
Een Nederlandse migrant in Duitsland zegt in het debat: “Wij gaan terug naar Nederland als de AfD hier de grootste wordt.” Het is een sentiment dat breed leeft: voor de één hoop, voor de ander een nachtmerrie.
De rol van de media.
De media spelen een cruciale rol in hoe de AfD wordt neergezet. De “volksachtige vleugel” van de partij wordt vaak in negatieve frames geplaatst, terwijl de intellectuele laag minder aandacht krijgt. Toch probeert de partij ook haar imago te polijsten met charismatische boegbeelden.
Een voorbeeld is een vrouwelijke leider die bewust een modern, verzorgd gezicht biedt aan een conservatieve achterban. Haar lesbische relatie en geadopteerde kinderen zorgen echter ook voor interne verdeeldheid: acceptatie bij sommigen, weerstand bij anderen.
Infiltratie en tegenkrachten.
In de wandelgangen van de partij en daarbuiten gaat het verhaal dat de AfD doelbewust wordt tegengewerkt door NAVO-achtige structuren. Zwitser stelt: “Ik heb meerdere malen gehoord dat er figuren met een militaire achtergrond zijn geplaatst in de partij, klaar om op cruciale momenten de boel te saboteren. Dit gaat diep. Dit is een mijnenveld.”
Van Bommel vult aan: “Alles zal geprobeerd worden om de AfD tegen te houden. Dat kan juist averechts werken, omdat kiezers zich gesterkt voelen in hun idee dat de partij het establishment uitdaagt.”
Bekijk hierboven de Engelse versie, of klik hier voor de Nederlandse versie.
Wat betekent dt voor Nederland?
De gevolgen beperken zich niet tot Duitsland. Een sterke AfD kan ook in Nederland de politieke wind veranderen. Hoewel er geen één-op-één vergelijking is, wordt soms gewezen naar partijen als Forum voor Democratie. Net als de AfD speelt men daar met euroscepsis, nationalisme en kritiek op globalisering.
Een doorbraak van de AfD zou volgens analisten leiden tot een verschuiving in het Europese machtsevenwicht. Samenwerkingen in Brussel, maar ook de houding tegenover NAVO en Oekraïne, zouden onder druk komen te staan.
Een explosieve verkiezing.
De komende verkiezingen in NRW worden daardoor meer dan een regionale strijd. Ze zijn een lakmoesproef voor de toekomst van Duitsland. Als de AfD erin slaagt ondanks de sterfgevallen en tegenwerking een stevige score neer te zetten, kan dat een schokgolf veroorzaken door heel Europa.
De overlijdensreeks blijft echter als een donkere schaduw boven de campagne hangen. Zolang er geen duidelijkheid komt over de doodsoorzaken, zal het wantrouwen groeien. Is dit toeval, sabotage of een mix van beide?
Slot.
Wat er ook achter de dood van de zeven politici schuilt, zeker is dat Duitsland zich op een kruispunt bevindt. De strijd om Noordrijn-Westfalen is een strijd om de ziel van het land, en misschien wel van Europa.
In de stilte na zeven doden klinkt één vraag luider dan ooit: kan een democratie standhouden, wanneer haar fundamenten wankelen onder zoveel onverklaarbare schokken?■
