Bron: Left Laser.
De lucht boven het Malieveld hing die zaterdag vol met kruitdampen, geroep en een onheilspellende spanning die voelbaar was tot ver buiten Den Haag. Waar de middag had moeten draaien om een politieke boodschap tegen het asielbeleid, ontaardde de bijeenkomst in één van de heftigste confrontaties tussen demonstranten en politie van de afgelopen jaren. Een brandende politieauto, waterkanonnen op de A12, en politici die halsoverkop het toneel verlieten: het werd een dag die Nederland zich nog lang zal heugen.
Wat begon als een poging van Els Rechts om haar beweging in het hart van de politiek te vestigen, eindigde in een chaotische vlucht. “Iedereen rustig en veilig naar huis,” klonk het schor door de geluidsinstallatie, net toen de eerste rookpluimen opstegen. Maar rustig was het allang niet meer.
Het toneel: van Malieveld naar A12.
Op papier zag het er overzichtelijk uit: een vreedzame demonstratie, aangekondigd door RechtsNederland, met toespraken van bekende figuren als Wybren van Haga en enkele andere BVNL-politici. Els Rechts, het boegbeeld en organisator, had haar achterban opgeroepen zich vooral aan de regels te houden. “Geen vuurwerk,” benadrukte ze nog vanaf het podium.
Maar al vroeg in de middag klonken er knallen. Vuurpijlen schoten vanaf de grasmat het grijze wolkendek in, niet uit vreugde, maar als provocatie. Voetbalhooligans, die in groten getale waren afgekomen op de demonstratie, staken vuurwerk af en scandeerden leuzen. Hun aanwezigheid was geen verrassing: op sociale media circuleerden dagen eerder al berichten dat alle grote hooligangroepen van Nederland zich zouden verzamelen in Den Haag.
Toen een aanzienlijk deel van de betogers zich losmaakte en richting de A12 trok, werd duidelijk dat het geen gewone betoging meer was. Voor de politie was dit het kantelpunt: de snelweg is symbolisch terrein, jarenlang het strijdtoneel van Extinction Rebellion, maar nog nooit eerder overspoeld door een extreemrechtse menigte.
De escalatie: rook, waterkanonnen en een brandende politieauto.
Eenmaal op de A12 was de situatie onhoudbaar. Politie-eenheden, al op scherp gezet, zetten waterkanonnen in. Traangas hing in de lucht. Waar Extinction Rebellion-activisten zich doorgaans neerlieten zakken en zich lieten wegdragen, kozen de hooligans voor de aanval. Er werden stenen en vuurwerk naar agenten gegooid.
“Waarom doet de politie dit?” vroeg een man voor de camera van Left Laser, zichtbaar verbaasd dat hij natgespoten werd. “Omdat we hier eigenlijk niet mogen zijn,” antwoordde een ander schouderophalend. Het cynisme werd groter toen enkele relschoppers een politieauto in brand staken. De vlammen likten langs de carrosserie, terwijl omstanders met hun telefoons filmden en scandeerden: “Wij zijn Nederland!”
Voor velen was dit het moment waarop de demonstratie definitief ontspoorde. “Dat had niet gehoeven,” gaf een deelnemer toe, terwijl hij naar de brand keek. “Maar zolang de regering kapot gaat, vind ik het goed.”
Dit is toch echt wel de grootste pechwagen van het politiekorps. Eerst in elkaar gereden tijdens een aanrijding, nu weer in brand gestoken door (??????)
— Blue Kachina #wakker (@Yerigoiswakker) September 20, 2025
Let op het kenteken. @fvdemocratie @lientje1967 @superjan pic.twitter.com/jKUZQtQ6aR
Op sociale media wordt gespeculeerd dat de brandende politieauto al eerder beschadigd was. Critici stellen dat het voertuig bewust is ingezet tijdens de demonstratie, al ontbreekt hiervoor onafhankelijk bewijs.
Politieke kopstukken haken af.
Terwijl de chaos toenam, verdwenen de sprekers van het podium één voor één. Van Haga zou “vertrokken zijn toen de pleuris uitbrak”, zoals een getuige verklaarde. Els Rechts zelf probeerde via de microfoon nog orde te scheppen, maar toen de massa zich niet liet kalmeren, koos ook zij het hazenpad.
Opvallend was de rol van BVNL: met maar liefst drie sprekers was de partij nadrukkelijk aanwezig, maar het beeld dat bleef hangen, was dat van radicale groepen die de toon zetten. Voorpost riep op tot remigratie, hooligans fungeerden als ‘beveiliging’, en bekende figuren uit extreemrechtse kringen lieten zich zien.
Een deelnemer verwoordde de wrange ironie scherp: “Die hooligans waren zogenaamd onze beveiliging. Maar volgens mij hebben ze juist die politieauto in de fik gestoken.”
De rol van Els: van organisator tot mikpunt.
Voorafgaand aan de demonstratie had Els Rechts duizenden euro’s ingezameld voor ‘beveiliging’. Maar toen journalisten vroegen waar dat geld naartoe was gegaan, liepen de gemoederen hoog op. Een actiecamera van een verslaggever werd vernield, en vragen over de financiën werden weggewuifd. “Pleur even op joh,” beet een man de pers toe.
Els zelf werd door sommigen verdedigd, maar door anderen juist aangevallen. “Waarom moet je geld ophalen voor een demonstratie?” vroeg een oudere man zich hardop af. “Demonstreren doe je met z’n allen, daar hoef je geen geld voor in te zamelen.”
De vraag wat er met die duizenden euro’s gebeurd is, blijft hangen. In de chaos van die middag verdween ook Els zelf – “denk aan Els, want Els heeft het gedaan,” klonk het ironisch uit de luidsprekers – en daarmee ook de kans op directe verantwoording.
Polarisatie in beeld.
De beelden van die dag verspreidden zich razendsnel: vuurwerk op de A12, de brandende politieauto, een FvD-vlag wapperend naast ingegooide ramen bij D66. Op sociale media werd het voer voor felle discussies.
Critici wezen op de dubbele moraal: hoe kon een beweging die migranten verwijt voor geweld en vernielingen verantwoordelijk te zijn, zelf juist het Malieveld en de A12 in vuur en vlam zetten? “Zorgelijk,” schreef een politicus. “Beelden die doen denken aan BLM-protesten, maar dan met een FvD-vlag erbij.”
Voorstanders daarentegen zochten verklaringen elders. Sommigen spraken van “ingehuurde wolven in schaapskleren”, infiltranten die de boel opzettelijk hadden laten escaleren. Anderen wezen naar Antifa of zelfs de politie zelf: “Romeo’s die alles uitlokken,” klonk het in chatgroepen. Zelfs de brandende politieauto werd door sommigen in twijfel getrokken: het voertuig zou al eerder in februari beschadigd zijn, en dus mogelijk bewust zijn ingezet als ‘toneelstuk’.
De politie: “We hebben afgewogen en opgetreden”.
De politie zelf verdedigde haar harde optreden. “We kijken hoe de demonstratie verloopt en of demonstranten zich tegen de politie keren. Aan de hand daarvan beoordelen we of we gepast geweld gebruiken,” zei een woordvoerder. Socioloog Laura Keesman legt uit waarom: “Het gebruik van waterkanonnen en traangas gebeurt niet zomaar. Hier was sprake van geweld tegen agenten. Dan verandert de situatie.”
Hoogleraar Don Weenink herinnert aan eerdere rellen, zoals de bezettingen van universiteiten door pro-Palestijnse demonstranten in 2024. Daar ging de politie soms zelfs te ver, concludeerde een evaluatie achteraf. “Maar de vergelijking houdt hier op. Extinction Rebellion en universiteitsbezettingen waren vreedzaam tot er stenen vlogen. In Den Haag kwam het geweld direct van de demonstranten.”
De mensen in de menigte: van bakotjes tot complotten.
Tussen de rookpluimen door klonk soms ook een ander geluid. Een man stond rustig een bakotje te mixen, een ander vertelde openlijk dat hij al jaren werkloos was maar “toch achter de beweging” stond. Sommigen gaven toe dat ze het beleid van de elite afwezen, maar zich tegelijkertijd realiseerden dat politici als Van Haga zelf deel uitmaken van datzelfde establishment.
Er klonken zorgelijke uitspraken: een man bekende dat hij “Hitler wel hoog had zitten” en twijfels had over de Holocaust. Anderen voelden zich slachtoffer van een samenleving waarin ze hun mening niet meer zouden mogen uiten. Het illustreert hoe uiteenlopend, en soms tegenstrijdig, de achterban was die Els had weten te mobiliseren.
Analyse: een kantelpunt in het demonstratierecht.
Wat de rellen in Den Haag zo beladen maken, is niet alleen de schaal van het geweld, maar ook de symboliek. Voor het eerst namen extreemrechtse groepen de tactiek van Extinction Rebellion over: de A12 blokkeren. Waar klimaatactivisten zich lieten wegdragen, koos deze groep voor confrontatie.
Daarmee wordt een nieuwe grens getrokken in het Nederlandse demonstratielandschap. Elke keer dat een protest uitmondt in geweld, staat het recht om te demonstreren onder druk. Burgemeesters en officieren van justitie zullen sneller geneigd zijn demonstraties te verbieden of in te perken. En dat treft uiteindelijk ook vreedzame burgers die hun stem willen laten horen.
Tegelijkertijd laat deze dag zien hoe poreus de scheidslijn is tussen politieke actie en hooligan-cultuur. Wanneer politieke bewegingen zich inlaten met groepen die geweld niet schuwen, ontstaat een cocktail die moeilijk te controleren is. Els Rechts wilde misschien een boodschap van verzet brengen, maar haar demonstratie werd gekaapt door groepen met een heel andere agenda.
Het slot: een brand die blijft nagloeien.
Aan het einde van de dag waren de straten van Den Haag bezaaid met glasscherven, restanten van vuurwerk en de zwartgeblakerde resten van een politieauto. De menigte was uiteengeslagen, maar de echo’s van de gebeurtenissen bleven hangen.
“Wat er is gebeurd, is er gebeurd,” klonk het berustend vanaf het podium, vlak voordat de demonstratie definitief werd afgebroken. Maar het is naïef te denken dat dit hoofdstuk hiermee gesloten is. Voor tegenstanders van het huidige asielbeleid was het een kans om zich zichtbaar te maken; voor hooligans een gelegenheid om hun spierballen te laten zien; voor politici een ongemakkelijke confrontatie met hun eigen achterban.
Wat rest, is een land dat opnieuw moet nadenken over de grenzen van protest, de rol van de politie, en de dunne lijn tussen democratische uiting en destructief geweld. Want één ding is zeker: de brand die zaterdag oplaaide in Den Haag, dooft niet zomaar.■
