Op 3 oktober 2025 leek het even alsof de Tweede Kamer een zeldzame eensgezindheid zou tonen over een uiterst beladen onderwerp: een second opinion op het zogeheten onderzoek naar georganiseerd sadistisch ritueel misbruik. Partijen die zelden elkaars schaduw opzoeken, kondigden steun aan. In de wandelgangen werd al gerekend: met FVD, CDA, NSC, ChristenUnie, SGP, SP, BBB en JA21 aan boord lag er een meerderheid binnen handbereik. Volgens betrokkenen had ook de PVV vooraf steun toegezegd. En toen, op het moment suprême, kantelde het stemadvies. De PVV stemde tegen. De motie werd verworpen: 46 voor, 104 tegen. Wat gebeurde er in die cruciale minuten, en wat zegt deze episode over macht, imago en de dunne lijn tussen strategie en beginselvastheid?
De motie: wat stond er feitelijk op papier?
De kernvraag van de motie–ingediend door Gideon van Meijeren (FVD)–was helder: laat een onafhankelijke commissie een second opinion uitvoeren naar het werk van de commissie‑Hendriks, die eerder onderzoek deed naar meldingen van georganiseerd sadistisch ritueel misbruik. In de motietekst werd verwezen naar forse kritiek vanuit het werkveld op opzet en uitvoering van dat eerdere onderzoek, en naar een brandbrief van slachtoffervertegenwoordigers met randvoorwaarden voor serieus vervolgonderzoek. Het dictum: “roep de regering op een second opinion te laten uitvoeren door een onafhankelijke commissie, met inachtneming van de randvoorwaarden zoals uiteengezet in de brandbrief.”
De intentie was dus níét om het onderzoek over te doen uit politieke rancune, maar om, zo zagen de indieners het, onafhankelijkheid en methodiek te toetsen, en zo vertrouwen te herstellen bij slachtoffers en professionals. In het parlementaire verkeerslicht klonk aanvankelijk meerdere keren groen: uit verschillende fracties kwam de toezegging te zullen instemmen. Cruciaal: de PVV, die volgens Van Meijeren “in eerste instantie als enige partij” de lijn van onafhankelijk onderzoek steunde, zou opnieuw vóór stemmen.
Het moment van de draai.
De draai is uitvoerig beschreven in de videoboodschap van Van Meijeren en in straatinterviews van het YouTube‑kanaal Krispijnpunt. De kern van die reconstructie: PVV‑kamerleden zouden tot vlak voor de stemming “op de stemmingslijst” vóór hebben staan, maar kregen in de Kamer, nadat een meerderheid zich aftekende, het signaal om tegen te stemmen. In die lezing was het een top‑down wijziging van het stemadvies, die het verschil maakte tussen aannemen en verwerpen.
Illustratief is een fragment waarin PVV‑Kamerlid Peter van Haasen stelt dat er eerst een stemadvies vóór lag, dat in de zaal werd gewijzigd. Op de vraag waarom die wijziging plaatsvond, volgt: “Geen idee… je krijgt door: stemverandering, ga tegen.” Ook zegt hij: “Soms moet je electoraal denken,” waarmee hij suggereert dat strategische overwegingen een rol kunnen spelen bij lastminute‑wissels, al noemt hij geen concrete aanleiding in dit specifieke dossier. Geert Wilders zelf gaf geen inhoudelijke toelichting, ondanks navraag.
Wat in elk geval vaststaat volgens de officiële telling: de motie haalde het niet (46–104). De PVV‑tegenstem woog zwaar, gegeven de vooraf geschetste coalitie van voorstanders. De combinatie van afgekondigde steun en omslag op het laatste moment zorgde voor verbijstering bij betrokken belangenorganisaties en voedde een bredere discussie: wanneer weegt profilering zwaarder dan inhoudelijke consistentie?
De context: commissie‑Hendriks en het gat in vertrouwen.
Om de verbazing te begrijpen, is de voorgeschiedenis cruciaal. De commissie‑Hendriks werd in het leven geroepen om, op afstand van de politiek, ordening aan te brengen in een veld dat gedomineerd wordt door schrijnende getuigenissen, hoge emotionele lading en methodische knelpunten. Er wordt gesteld dat alle belangengroepen uit het werkveld “forse kritiek” uitten op de wijze van instelling en uitvoering van dat onderzoek, en dat het ministerie van Justitie te veel invloed zou hebben gehad, een beeld dat de roep om second opinion voedde. Feitelijk is dit het aangevoerde argument voor de motie; de juistheid van die kritiek is onderwerp van debat, maar de politieke vaststelling is dat er een vertrouwensbreuk ligt die in het parlement serieus is genomen.
In die zin leek de motie een procedurele uitweg te bieden: geen oordeel over uitkomsten, wel over opzet en onafhankelijkheid. Juist daardoor was de verbazing groot dat uitgerekend een partij die vaak “opkomen voor slachtoffers” in haar retoriek voert, tegen een extra onafhankelijkheidscontrole stemde. De politieke impact reikte verder dan dit dossier: het raakte aan het beeld van betrouwbaarheid, woord houden en bestuurlijke geschiktheid.
Wat wéten we—en wat niet?
Feiten uit de diverse bronnen:
- Datum stemming: 3 oktober 2025. Uitslag: 46 voor, 104 tegen. De motie werd verworpen.
- Vooraf aangekondigde steun voor de motie door o.a. CDA, NSC, ChristenUnie, SGP, SP, BBB en JA21.
- De PVV zou volgens Van Meijeren steun hebben toegezegd, maar in de zaal tegenstemmen. Geert Wilders gaf geen uitleg.
- PVV‑Kamerlid Peter van Haasen bevestigt (in het aangehaalde gesprek) dat het stemadvies in de Kamer werd gewijzigd; zijn motivatie daarvoor is onbekend, hij verwijst naar electorale afwegingen in algemene zin.
Wat níét feitelijk vaststaat in de bron:
- Waarom het stemadvies precies werd gewijzigd. Er is geen officiële PVV‑verklaring in de bijlage opgenomen die de reden precies duidt. Analyses uit de diverse bronnen noemen drie plausibele factoren, strategische afstand tot FVD, mainstream‑profilering, en interne top‑down besluitvorming, maar presenteren die uitdrukkelijk als duidingen, niet als bewezen causale verklaringen. Het artikel blijft in dit opzicht bij attribueren: “politieke commentatoren wijzen op…” in plaats van “het was omdat…”.
Mogelijke drijfveren volgens de aangehaalde analyse.
De diverse bronnen brengen drie verklaringslijnen naar voren. We zetten ze feitelijk‑attribuerend op een rij, met het nadrukkelijke voorbehoud dat het interpretaties zijn, geen vastgestelde motieven.
- Strategische distantie tot FVD.
De PVV zou hebben willen voorkomen dat zij co‑auteur werd van een politiek symbooldossier dat in de beeldvorming sterk met FVD is verbonden. In een tijd waarin de PVV zich als regeringsgeschikte actor wil profileren, kan het vermijden van complotconnotaties, hoe onterecht men die kwalificatie ook vindt, als risicobeheersing zijn geïnterpreteerd. - Reputatie‑ en mainstreamoverwegingen.
Het onderwerp ritueel misbruik is maatschappelijk hypergevoelig en onmiskenbaar beladen met desinformatie‑risico’s. In de bijlage wordt gesuggereerd dat de PVV mogelijk controverse‑vermijding verkoos boven consistente lijn met eerdere steun voor onafhankelijk onderzoek. Die lezing blijft speculatief, maar past in de bredere positioneringslogica die in de analyse wordt geschetst. - Interne besluitvorming: top‑down en lastminute.
De wijziging in de zaal wijst op een gecentraliseerde fractiediscipline waarin een stemadvies plots kan kantelen. Dat mechanisme is niet uniek voor de PVV, meerdere partijen kennen strakke aansturing, maar in dit geval was de impact zichtbaar: het verschil tussen meerderheid en minderheid.
De schokgolf buiten het Binnenhof.
De symboliek van de motie was groot: het ging niet om bewijs leveren voor of tegen het bestaan van netwerken, maar om vertrouwen herstellen in de onafhankelijkheid van onderzoek. Slachtofferorganisaties, reageerden met grote verbazing op de uitkomst. Niet alleen omdat een belofte niet werd ingelost, maar ook omdat hier een kans lag om procedures te verbeteren zónder inhoudelijke uitspraak over casuïstiek. Wie deze kans laat lopen, zo vrezen zij, laat het wantrouwen nodeloos slijten.
De politieke bijvangst is even tastbaar: tegenstanders zien in de draai onbetrouwbaarheid bevestigd; medestanders verdedigen het als verantwoord politiek leiderschap in een dossier met misbruikpotentieel voor desinformatie. Feit is dat de draai vragen openlaat die niet alleen de PVV raken, maar ook de Kamer als geheel: hoe ga je om met hypergevoelige dossiers waar wetenschap, justitie, zorg en media elkaar raken, en waar procedures het enige neutrale houvast lijken?
Media‑meta: de schaduw van framing en tegenframing.
Daarnaast wordt er een media‑episode beschreven die de temperatuur verder deed oplopen. Journalist/YouTuber “Krispijnpunt”, die PVV‑kamerleden voor de camera vroeg naar de stemming, stelt dat hij kort daarop door GeenStijl werd geframed als “complotgek” en, via insinuaties, als antisemitisch. Hij wijst deze kwalificaties fel van de hand en legt (op persoonlijke titel) een link met zijn kritische content over de PVV en over Israël. De bron citeert zijn stelling dat dergelijke framing patroonmatig optreedt bij kritiek op PVV/Israël, spreekt over een “zionistische lobby”, en benadrukt tegelijk dat hij zelf Joodse wortels heeft en zich tegen antisemitisme keert. Belangrijk: dit zijn uitspraken van Krispijnpunt zie het YouTube clipje hieronder.
Wat deze episode wél feitelijk illustreert is de wisselwerking tussen politiek en mediacompetitie: kritiek en tegenspraak roepen tegenframing op, wat het inhoudelijke gesprek over procedurele waarborgen, zoals een second opinion, verdringt door identiteitsstrijd en kampdenken. Voor slachtoffers en professionals die praktische helderheid zochten, is dat een verplaatsing van spotlight die weinig oplevert.
Wat staat er nu op het bord?
Los van de politieke spanning is de beleidstechnische vraag rechttoe rechtaan: hoe herstel je vertrouwen in een onderzoeksproces dat door delen van het veld als onvoldoende onafhankelijk is ervaren? Drie opties doemen op uit de logica van het dossier:
- Transparantie‑upgrade van de bestaande rapportage.
Volledige openbaarmaking (zover privacy‑ en strafrechtelijk mogelijk) van opdracht, methodiek, selectiecriteria en afwegingskaders van de commissie‑Hendriks, plus een externe audit op de procesgang. Dit is geen second opinion op uitkomsten, maar een check op procesintegriteit. - Smalle, procedurele second opinion.
Geen heronderzoek van casuïstiek, wél een onafhankelijke toets op methodiek en governance (samenstelling, opdrachtformulering, onafhankelijkheidswaarborgen), met deelname van slachtoffervertegenwoordigers aan de randvoorwaarden. Dit was in essentie wat de motie beoogde. - Tijdelijk expertpanel als tussenstap.
Een tijdgebonden groep (methodologen, strafrechtjuristen, forensisch psychologen, slachtofferadvocaten) die leverancier‑neutraal aanbevelingen doet voor toekomstige onderzoeken met hoge gevoeligheid, zodat de lessen breder landen dan dit ene dossier.
Welke route ook wordt gekozen, heldere communicatie is onontbeerlijk: definities, bewijslast, doelstelling en verwachtingsmanagement moeten glashelder zijn. In gevoelige dossiers is procedurereputatie de helft van de uitkomst, en die reputatie wordt niet alleen verdiend door wat je onderzoekt, maar vooral door hoe.
Factcheck‑kader: wat de telling vertelt
- Stemmingsdatum: 3 oktober 2025. Uitslag: 46 voor, 104 tegen. Motie verworpen. Bron: verwijzing in bijlage naar tweedekamer.nl/stemmingsuitslagen.
- Toegezegde steun: naast FVD CDA, NSC, ChristenUnie, SGP, SP, BBB, JA21. PVV zou vooraf steun hebben toegezegd; draai in de zaal. Officiële PVV‑toelichting ontbreekt in de bijlage. Verwijzingen: nu.nl/tag/pvv.
- Analyse‑duiding (attribuerend, niet bevestigend): strategische afstand tot FVD, mainstream‑profilering, top‑down besluitvorming. Achtergrondverwijzing in bijlage o.a. naar Volkskrant‑analyse over verschuivende verhoudingen op rechts: Hoe de Forum-zege van vier jaar geleden versplinterde
De grotere les: procedures als schokdemper.
De reflex in hoogrisk‑dossiers is begrijpelijk: niemand wil misinformatie legitimeren, niemand wil slachtoffers opnieuw schaden met valse hoop. Precies daarom hebben we procedurele schokdempers nodig: onafhankelijkheid, transparantie, audit, heldere opdrachtgeverschap. Zulke schokdempers zijn waarde‑neutraal en partij‑neutraal; ze maken het bespreekbaar om over de route te praten zonder direct voor of tegen de uitkomst te hoeven kiezen. Wanneer het debat gepolariseerd raakt, is het veiligstellen van route‑kwaliteit vaak de enige manier om vertrouwen te bewaren tot er inhoudelijke helderheid groeit.
Dat is ook waarom de teleurstelling na 3 oktober zo groot was in het werkveld: de motie werd ervaren als een technische reparatie die niet ingreep in beleidsdoelen, maar in procesvertrouwen. Met de tegenstem werd niet alleen een motie verworpen, maar ook—zo luidde de kritiek—een kans om koele procedures te laten spreken in plaats van hete frames.
Waarom dit dossier ons allemaal aangaat.
Los van partijpolitiek raakt deze kwestie aan de kern van volwassen bestuur: kunnen we emotioneel geladen thema’s zo organiseren dat recht wordt gedaan aan waarheidsvinding, bescherming en proportionaliteit—zonder dat politieke profilering de procedure overstuurt? Dat vraagt een institutionele reflex: bouw altijd een tweede paar ogen in bij onderzoeken die tegelijk strafrecht, zorg, jeugdbescherming, psychologie en media raken. Niet omdat het eerste paar onbetrouwbaar is, maar omdat zichtbare borging het publieke vertrouwen tilt.
De Tweede Kamer heeft hier een voorbeeldfunctie: voorspelbaarheid in processtappen, consequentie in het toepassen van waarborgen, en uitlegbaarheid bij afwijkingen. Als een fractie, welke dan ook, lastminute van lijn wijzigt, is uitleg geen gunst maar een onderdeel van de opdracht. Zeker wanneer de uitkomst zichtbaar kantelt op het kantelpunt van die wijziging. Dat is geen oproep tot spijkerharde fractiediscipline of juist vrije stemming; het is de eenvoudige eis van rekenschap: zeg waarom!
Epiloog: de deur naar herstel.
Dit artikel baseert zich op het meegeleverde bronmateriaal, dat zowel feiten (datum, uitslag, citaten) als duidingen (mogelijke motieven, mediaconflicten) bevat. De feiten zijn, binnen die bron, helder genoeg: er was brede steun in zicht, er was een draai, en de motie haalde het niet. De duidingen blijven wat ze zijn: verklaringspogingen die om officiële antwoorden vragen. In die ruimte zit precies wat ons rest: institutionele nuchterheid. Zet procedures recht, leg uit, verklaar keuzes. En als de politiek besluit dat een second opinion te ver gaat, bouw dan een geloofwaardig alternatief: een openbaar proces‑logboek, een externe audit, een tijdelijk expertpanel, iets waarmee de samenleving kan zien dat het onderwerp niet is weggeduwd, maar zorgvuldiger is gemaakt.
Slotzin: Soms verandert de uitkomst van een stemming in één ogenblik; het vertrouwen herwinnen kost altijd langer. Maar precies daarom is er één regel die beter werkt dan elk frame: waar je een stem wijzigt, geef je een reden, want alleen zo blijft de drempel naar de waarheid lager dan de drempel naar de twijfel.
Het is belangrijk om dit mee te nemen, als je gaat stemmen morgen.
Stem FVD beste mensen, dat is de enige partij in Nederland waar je nog iets aan hebt, de rest is NCTV.■
Bronnen en verwijzingen (zoals in de bijlage)
- Officiële telling: https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/stemmingsuitslagen/
- Overzicht en nieuwscontext: https://www.nu.nl/tag/pvv/
- Achtergrondduiding rechts‑blok: https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2023/hoe-de-forum-zege-van-vier-jaar-geleden-versplinterde~v664972/
- Kritische blog die in de bijlage genoemd wordt in context van “gecontroleerde oppositie”: https://www.vrijheidsberoving.eu/blog/gecontroleerde-oppositie-de-onthullingen-over-geert-wilders-die-je-niet-op-het-acht-uur-journaal-ziet/
Noot: Alle hierboven aangehaalde feiten en citaten zijn afkomstig uit deze bronnen, waar het meningen of duidingen betreft, is dat in de tekst expliciet als zodanig gelabeld.
Eén gedachte over ““Het stemadvies dat kantelde”: hoe één draai het lot van een beladen motie bepaalde.”